Zbożami nazywana jest grupa roślin uprawnych, należąca do rodziny traw (wiechlinowate). Ich owoce wykorzystuje się do produkcji żywności, trunków, paszy dla zwierząt, a także w farmacji. Zboża z reguły są roślinami jednorocznymi. Oznacza to, że przechodzą cały cykl rozwoju w ciągu jednego okresu wegetacyjnego, po czym całkowicie obumierają.
Zboża ze względu na metodę uprawy dzieli się na jare oraz ozime. Zboża jare wysiewa się wiosną, z kolei zboża ozime wysiewane są na jesień. Do najpopularniejszych zbóż uprawianych na całym świecie zaliczane są m.in.: pszenica, owies, żyto, ryż, kukurydza, jęczmień, sorgo, proso, czy też pszenżyto. Wiele osób do zbóż zalicza także rośliny z innych rodzin. Takie zboża umownie nazywane są zbożami rzekomymi. Wśród zbóż rzekomych wymienić można np. grykę zwyczajną, szarłat (ogrodowy, wyniosły lub koński) lub komosę (ryżową lub bladołodygową).
Zboża bogate są w węglowodany, krzem, wapń, a także witaminy z grupy B. Mają także właściwości oczyszczające oraz poprawiają pracę przemiany materii. Zboża pełnoziarniste dodatkowo są źródłem dużej ilości błonnika pokarmowego. Do najzdrowszych zbóż zalicza się jęczmień, brązowy ryż, grykę, owies, a także komosę ryżową.
Wszelkiej maści zboża wykorzystywane są w przemysłach takich jak młynarstwo, gorzelnictwo, piwowarstwo, a nawet farmaceutyka. Przy ich użyciu produkowane są wszelakie produkty spożywcze, takie jak: mąka (np. gryczana, kukurydziana, pszenna lub żytnia), kasze (np. jaglana, pęczak, bulgur lub manna), ryż, oleje, syropy, płatki (np. owsiane, orkiszowe, kukurydziane lub ryżowe), oraz otręby (np. owsiane, gryczane lub pszenne). Oprócz tego w gastronomii wykorzystuje się również kiełki zbóż, na przykład kiełki kukurydzy lub kiełki pszenicy.
W Polsce zboża dominują wśród roślin uprawnych. Z danych GUS z 2021 roku wynika, iż zbiory zbóż w Polsce wyniosły 34,6 mln ton. Ich niezwykła popularność w naszym kraju wynika ze sprzyjających warunków klimatycznych oraz glebowych, stosunkowo niskiej pracochłonności, łatwości w przechowywaniu lub transporcie oraz dość prostej produkcji. Do zbóż najczęściej uprawianych w Polsce należą: jęczmień, owies, pszenica, żyto oraz ich mieszanka – pszenżyto.
Pokaż więcej
Sobotniej nocy (18 stycznia) doszło do dramatycznego pożaru w jednej z polskich wsi. Spłonęło pomieszczenie gospodarcze, ogień strawił maszyny i tony zboża, co przełożyło się na gigantyczne straty. W akcji gaszenia pożaru wzięło udział kilka zastępów straży pożarnej.
Pojawiły się najnowsze dane dotyczące cen zbóż oraz prognozy dotyczące zbiorów w 2025 roku. Jedna rzecz pozytywnie zaskoczy rolników. Niektórzy już mogą zacząć liczyć zyski. Otworzą się też możliwości do handlu zbożem na zagranicznym rynku.
Południe Polski walczy z powodzią. W wielu miejscach woda już opadła, zostawiając za sobą masę zniszczeń ludzkiego dorobku życiowego. Do pomocy mieszkańcom zalanych miast i wsi zaangażowały się służby ratunkowe, żołnierze, ale także rolnicy, którzy udostępniają swój sprzęt rolniczy czy napełniają worki piaskiem. Wśród powodzian jest też rolnik z woj. opolskiego, któremu woda zabrała cały zapas pożywienia dla bydła.
Jutro w całym kraju obchodzimy dwa ważne święta: narodowe i kościelne. Jedno z nich jest dla rolników symbolem wdzięczności i podziękowaniem Bogu za zebrane w tym roku plony. 15 sierpnia to według polskiej tradycji dzień Matki Boskiej Zielnej. Tego dnia do kościoła przynoszone są bukiety z ziół, kwiatów i warzyw, aby poświęcić je na pamiątkę Najświętszej Marii Panny. Poświęcone miały chronić domy, ludzi i zwierzęta przed złem z zaświatów. Co wkładano do takiego bukietu?
Ocieplenie klimatu wpływa na pracę polskich rolników, który z roku na rok zauważają przyspieszenie okresu "małych żniw". W tym roku wiosna była wyjątkowo ciepła i w znaczącym stopniu wpłynęła na wegetację roślin. Agroklimatolog uważa, że w przyszłości żniwa w lipcu będą standardem. Na co rolnicy w szczególności powinni zwracać uwagę? Skąd wiadomo, że zboże jest już gotowe do pokoszenia? O wszystkim opowiedział profesor Jerzy Kozyra.
Od dwóch tygodni trwają wypłaty dopłat do zbóż. Dotychczasowo pieniądze wpłynęły na konta 85,3 tysięcy rolników, a to w sumie ponad 953 mln złotych. Budżet przeznaczony na dopłaty do zbóż to 2,1 mld zł, jednak tych wniosków złożono ponad 187 tysiące. Kiedy pozostali rolnicy otrzymają pieniądze?
Śledztwo w głośnej aferze zbożowej wciąż trwa. Ten proceder miał miejsce jeszcze za rządów Prawa i Sprawiedliwości, kiedy importowano ukraińskie zboże techniczne i wprowadzano do obrotu na teren Polski jako konsumpcyjne. Dotychczas ujawniono, iż wśród podejrzanych o oszustwa związane z importem zboża, jest 17 osób. Komu zatem opłaciło się sprzedawanie nielegalnego zboża?
Trwają wakacje i czas, kiedy wielu z nas odpoczywa. Ten odpoczynek jedynie rolnikom nie jest dany w pełni w sezonie letnim. Wtedy właśnie zaczyna się wzmożony okres prac polowych - żniwa. Zwykłym mieszkańcom kojarzą się z ciągłym mijaniem kombajnów na drogach publicznych, z hałasem i wszędobylskim kurzem. A przecież te maszyny pracują za człowieka i dla ludzi, którzy codziennie zajadają się chlebem ze zbóż, które właśnie są koszone. Czas żniw jest dla wszystkich, nie tylko dla rolników. Zatem dlaczego warto być wyrozumiałym dla rolników?
Liczba podejrzanych w aferze zbożowej z czasów rządów PiS rośnie. Jak informuje "Rzeczpospolita", zarzuty oszustwa wielkiej wartości usłyszało już 17 osób, a śledztwem objętych jest 75 firm z całej Polski.
Ogromny pożar pojawił się na polu w miejscowości Wybranowo, w gminie Rojewo, w województwie kujawsko-pomorskim. Płomienie pojawiły się najpierw na 2 hektarach rżyska, a następnie przeniosły na baloty słomy i pole z pszenicą. Całkowitemu zniszczeniu uległa również prasa.
Podczas ostatniego posiedzenia grupy roboczej "Zboża" Copa-Cogeca przedstawiciele organizacji rolniczych omówili szeroki zakres wyzwań, przed którymi stoi europejskie rolnictwo w kontekście nowej kadencji Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej.
Wyjątkowo wcześnie rozpoczęły się w tym roku "małe żniwa". Wszystkiemu winna jest upalna pogoda i susza przyspieszyła dojrzewanie zbóż o około dwóch do trzech tygodni. Taki stan rzeczy ma wpływ na wysokość zbiorów, które niestety nie zadowalają rolników.
W środę po południu doszło do wybuchu pożaru na polu w okolicy Strzelina na Dolnym Śląsku. Ogniem zajęło się kilkadziesiąt hektarów zboża, a także pobliskie ściernisko. Strażacy długo walczyli z ogniem, a porywisty wiatr tylko utrudniał akcję gaśniczą. Dwóch rolników jeszcze przed żniwami straciło plony pszenicy.
Nowe środki kontroli mają zostać wprowadzone w celu weryfikacji pochodzenia zboża sprzedawanego przez Rosję. Litwa planuje wdrożyć system sprawdzania, czy ziarno nie zostało nielegalnie pozyskane z Ukrainy. Brytyjskie Ministerstwo Rolnictwa ma do końca sierpnia opracować metodologię umożliwiającą identyfikację ukraińskiego zboża.
Prasowanie słomy traci na popularności z powodu zmniejszającej się liczby gospodarstw hodowlanych. Mniej rolników potrzebuje słomy do swoich zwierząt, a ci, którzy jej potrzebują, często posiadają własne prasy. Dodatkowo, spada opłacalność handlu słomą z powodu wysokich kosztów amortyzacji pras, siatki i sznurka.
W niedzielę tuż przed południem, do straży pożarnej wpłynęło zgłoszenie o pożarze na polu koło Gotartowa - Ogrodnictwa pod Kluczborkiem, woj. opolskie. Ogniem zajęło się około 25 hektarów jęczmienia na pniu. Strażacy walczyli z szybko rozprzestrzeniającym się ogniem kilka godzin. Uratowano od całkowitego spalenia pozostałą część zboża oraz okoliczne pola.
Upalne dni są idealną okazją do spędzania większości czasu na świeżym wiejskim powietrzu. Opalanie się czy kąpiel w basenie nieopodal pól obsianych zbożem bywa jednak katorgą. Wszystko przez ledwo widoczne gołym okiem, drobne owady, które potrafią człowiekowi uprzykrzyć życie. Potocznie zwiemy je przecinkami, a ich obecność to problem zarówno dla człowieka, jak i roślin czy zwierząt. Irytujące wciornastki znikną dopiero po żniwach, jak sobie z nimi radzić do tego czasu?
W poniedziałek po południu do Komendy Powiatowej Państwowej Straży Pożarnej w Sierpcu wpłynęło zgłoszenie o pożarze hali magazynowej, w której składowano 500 ton zboża. Jako pierwszy ogień zobaczył operator ładowarki pracujący w tym miejscu. Na szczęście nikt nie ucierpiał w pożarze, natomiast całe zboże oraz magazyn został doszczętnie zniszczony.
Pojawił się pierwszy raport Państwowego Instytutu Badawczego o stanie zagrożenia suszą w kraju. Wyniki nie są zadowalające. Z raportu wynika, że susza wystąpiła w 14 województwach i najmocniej dotknęła te tereny rolnicze, gdzie uprawiane są zboża jare, ozime, truskawki czy krzewy owocowe. Raportowanie dotyczyło okresu od 21 marca do 20 maja 2024 roku.
Podczas piątkowego popołudnia doszło do dramatycznego wypadku we Wrocławiu. 15-letnia dziewczyna została ranna po upadku z wysokości dawnego elewatora zbożowego. Dziewczynę wyciągało kilka zastępów straży pożarnej oraz Specjalistyczna Grupa Ratownictwa Wysokościowego.
Od co najmniej tygodnia rozpowszechniany jest w Internecie film ukraińskiej agendy rządowej, w którym podano ilości importowanego zboża z Rosji w milionach. Aby zweryfikować panoszącą się w sieci dezinformację, Janusz Wojciechowski, unijny komisarz ds. rolnictwa, postanowił upublicznić faktyczny stan importu rosyjskiego zboża, który został zatrważająco zawyżony.
Do zdarzenia miało dojść w ubiegłą niedzielę. Protestujący na przejściu granicznym w Dorohusku zatrzymali trzy ciężarówki przewożące zboże a następnie całą zawartość wysypali na drogę. Na reakcję Ukrainy nie trzeba było długo czekać. Sprawcy nadal są poszukiwani.
Aktualne ceny na rynkach zbytu wprawiają rolników w zakłopotanie. Z najnowszych danych Eurostatu wynika, że nie jest dobrze. W skupach ceny produktów żywnościowych (w całej Unii Europejskiej) poszły ostro w dół, natomiast koszty środków potrzebnych do wyprodukowania nie drgnęły. Na dzień dzisiejszy spadki notuje się jedynie przy cenach nawozów. Jak kształtowały się ceny w 2023 roku?
W czwartek oczy śledzących obrady sejmowe skierowane były na pełną emocji sprzeczkę między Michałem Kołodziejczakiem a Jarosławem Sachajko. Wywiązała się gorąca dyskusja na temat afery zbożowej i portu w Gdyni.
Iławscy policjanci z wydziału kryminalnego zakończyli dochodzenie w sprawie oszustwa, w którym mieszkaniec województwa pomorskiego doprowadził rolników do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Sprawca, będąc udziałowcem i prezesem kilku firm, skupował zboże od lokalnych rolników, nie honorując jednak umów i nie regulując płatności za dostarczone płody rolnicze. Pokrzywdzeni rolnicy stracili w ten sposób ponad 30 tysięcy złotych.
Rosyjskie ataki na ukraińskie porty przyniosły tragiczne skutki dla sektora rolniczego Ukrainy. Według danych przekazanych przez wicepremiera Oleksandra Kubrakowa, kraj ten doświadczył zniszczenia blisko 300 tysięcy ton zboża w wyniku 17 masowych ataków. Co to oznacza dla ukraińskiego eksportu i bezpieczeństwa żywnościowego?
Nowe dane przekazane przez Komisję Europejską wskazują na potrzebę obniżenia poprzednich szacunków dotyczących ilości tegorocznych zbiorów zbóż w Unii Europejskiej. Niemały udział w zmianach prognoz ma trudna sytuacja min. na rynku pszenicy.
Artykuł opublikowany w prestiżowym magazynie naukowym "Nature" rzuca nowe światło na rolę popularnych, choć nie zawsze widocznych na pierwszy rzut oka dżdżownic w produkcji żywności na skalę globalną. Badania podkreślają, że te niepozorne stworzenia są kluczowymi inżynierami ekosystemów glebowych, odpowiadając za około 6,5 proc. światowej produkcji zbóż (kukurydzy, ryżu, pszenicy, jęczmienia) i 2,3 proc. produkcji roślin strączkowych.